به گزارش روابط عمومی، مدیر توسعه بازار برق و هماهنگی با بورس انرژی در خصوص افزایش حجم معاملات برق در بورس انرژی بیان کرد: سهم معاملات انجام شده در بورس انرژی و قراردادهای دو جانبه از حدود 9 درصد در سال 1399 به بیش از 12 درصد از انرژی تولیدی نیروگاه های کشور در سال 1400 افزایش یافته است. لازم به ذکر است فقط در مهرماه 1401 به میزان 591 هزار مگاوات ساعت انرژی در بورس انرژی معامله شده است.

احمدی حدید در خصوص برنامه های گسترش معاملات بورس گفت: به منظور گسترش معاملات برق در بورس انرژی در حال حاضر برنامه هایی در دستور کار قرار دارد که شاید مهم ترین آن را بتوان حضور مصرف کنندگان بالای یک مگاوات در بورس انرژی عنوان کرد. در صورت حضور این مصرف کنندگان، تعداد خریداران بورس انرژی افزایش قابل توجهی خواهد داشت. از سوی دیگر حضور این مصرف کنندگان کمک زیادی به توسعه و تعمیق فعالیت شرکت های خرده فروشی در بورس انرژی خواهد کرد. در کنار این امر معاونت بازار برق ایران به دنبال توسعه زیرساخت های نرم افزاری و سامانه های تبادل اطلاعات با شرکت بورس انرژی، شرکت های خرده فروش و شرکت های مالک شبکه است تا فرآیند معاملات بورس انرژی هر چه بیشتر تسهیل شود. در همین راستا سامانه تخصیص معاملات خارج از بازار بر روی سایت شرکت مدیریت شبکه برق ایران از ابتدای شهریور ماه 1401 راه اندازی شده است.

ایشان در پاسخ به این سوال که معاملات برق در بورس انرژی چه تاثیری در واقعی سازی قیمت برق دارد گفت: واقعی سازی قیمت برق امری چند وجهی و پیچیده است که می بایست با احتیاط درخصوص آن اقدام کرد. این امر از یک سو به سیاست های دولت و حاکمیت در خصوص قیمت گذاری برق، نرخ سوخت نیروگاهی و سیاست حمایت از برخی از مصرف کنندگان نظیر مصرف کنندگان خانگی، کشاورزی، اقشار آسیب پذیر، برخی صنایع و .. بستگی دارد و از سوی دیگر به شرایط رقابت منصفانه در فضای تجارت و مبادله برق که شامل بورس انرژی و بازار برق ایران نیز وابسته است. از طرفی واقعی سازی قیمت برق صرفاً در مورد قیمت انرژی در بورس انرژی و یا بازار برق ایران مطرح نیست و تمام زنجیره تأمین برق (تولید، انتقال و توزیع) و هزینه های مرتبط با ترانزیت و شبکه برق را نیز شامل می شود. در صورتی که بستر های مناسب از سوی حاکمیت برای حرکت به سمت واقعی کردن قیمت برق ایجاد شود، می توان انتظار داشت بورس انرژی با توجه به ساختار شفاف و کارآمد خود بتواند نقش کلیدی در کشف قیمت درست و واقعی برق داشته باشد.

باید توجه داشت که دولت موظف به ایجاد سازوکارهایی به منظور حمایت از مصرف کنندگانی است که طبق قانون تعرفه های کمتری بابت خرید برق پرداخت می نمایند. مکانیزم خرید برق با سیستم بازار آزاد در بورس انرژی متضاد با این سیاست نمی باشد. در مکانیسم بورس قیمت بر اساس عرضه و تقاضا کشف می شود و دولت می تواند نسبت به پرداخت یارانه مورد نظر خود در انتهای زنجیره به مصرف کنندگان از روش های مختلف همچنان استفاده کند.

ایشان در خصوص رویکرد دولت در معاملات بورس انرژی اظهار کرد: رویکرد مجموعه دولت و وزارت نیرو در دولت سیزدهم بر توسعه همه جانبه و کامل معاملات برق در بورس انرژی قرار دارد. بر اساس سیاست های تعریف شده، می بایست بخش عمده ای از معاملات برق به بورس منتقل شده و بازار برق ایران صرفاً به عنوان بازار برق متعادل ساز و بازار لحظه ای برای پوشش نوسانات تولید و مصرف در شبکه برق کشور ایفای نقش کند. این امر علاوه بر کشف قیمت در فضای رقابتی، منجر به کاهش واسطه­گری دولت، کاهش بدهی های دولت به نیروگاه ها (به واسطه پرداخت مستقیم هزینه برق مصرف کنندگان به نیروگاه ها) و مشارکت بیشتر بخش خصوصی در تامین برق کشور نیز می شود. در صورت تحقق این امر می توان انتظار داشت که انگیزه لازم برای سرمایه گذاری بخش خصوصی در تولید برق ایجاد شود.

احمدی حدید افزود: البته باید خاطر نشان کرد که انتقال معاملات به بورس انرژی نیازمند تعیین تکلیف برخی از موارد اساسی نظیر نرخ سوخت نیروگاهی، مساله تفاوت در تعرفه مصرف کنندگان مختلف نظیر تجاری و کشاورزی و ...، قراردادهای خرید تضمینی و ... می باشد که بدون حل آنها امکان توسعه معاملات بورس به سختی قابل تصور است.

وی در بیان شرایط حال حاضر بورس انرژی  با توجه به اهداف از پیش تعیین شده برای آن گفت: بی شک می توان گفت که پتانسیل های موجود در بورس انرژی برای نقش آفرینی در اقتصاد برق بسیار بیشتر از میزان فعلی آن است و علی رغم تلاش های صورت گرفته، عملکرد بورس انرژی و نقش آن با پتانسیل ها و اهداف تعیین شده برای این نهاد فاصله معنا داری دارد. از یک سو عدم تامین نقدینگی و حضور شرکت های توزیع در معاملات بورس انرژی منجر به تضعیف حضور این بازیگران در بورس انرژی شده است. از سوی دیگر، اختلاف معنا دار بین تعرفه برق صنایع انرژی بر (نظیر فولاد و پتروشیمی و ...) با قیمت های بورس نیز انگیزه ایشان را برای معامله در بورس تحت تاثیر قرار داده است.

علی رغم موارد ذکر شده و با توجه به برنامه های موجود می توان انتظار داشت بورس انرژی در ماه های آتی رشد قابل ملاحظه ای داشته باشد. از یک سو بر اساس تاکیدات وزیر محترم نیرو بخش عمده ای از معاملات برق می بایست به بورس انرژی منتقل شود. از سوی دیگر مقدمات حضور مصرف کنندگان بالای یک مگاوات هم در بورس انرژی فراهم شده و به زودی این مصرف کنندگان هم در معاملات بورس شرکت خواهند کرد. در نهایت هم با توجه به الزام صنایع برای تامین حداقل یک درصد از مصرف خود از برق تجدید پذیر، هماهنگی های لازم برای راه اندازی معاملات این نوع از انرژی هم در بورس انرژی در حال انجام است که در صورت تکمیل، می تواند نقش و جایگاه بورس در معاملات برق را به شدت ارتقاء دهد.

مدیر توسعه بازار برق و هماهنگی با بورس انرژی ادامه داد: علاوه بر معاملات انرژی در بورس، دو برنامه دیگر برای توسعه نقش بورس در حال پیاده سازی است. از یک سو بازار اوراق گواهی صرفه جویی انرژی برای طرح های بهینه سازی مصرف انرژی طراحی و راه اندازی شده است که در آن سرمایه گذاران این طرح ها بتوانند منابع ناشی از اجرای آن را به صورت اوراق گواهی صرفه جویی در بورس مبادله نمایند. در کنار این امر، بازار ظرفیت نیز برای متعادل سازی تولید و مصرف و اجرای برنامه های مدیریت مصرف در ایام گرم سال در حال مطالعه و برنامه ریزی است که در صورت تصویب، می تواند به مدیریت مصرف و بار در ایام تابستان کمک قابل ملاحظه ای نماید.