اولین نشست کمیته انرژی کشورهای عضو بریکس در نیمه اول اسفند ماه سال جاری در کشور روسیه برگزار گردید. ایمان رحمتی مدیر مطالعات و پایش بازار برق از شرکت مدیریت شبکه برق ایران و مهرداد اقلیمی مدیر دفتر تجارت خارجی برق از شرکت توانیر به نمایندگی از ایران در این اجلاس حضور یافتند. به همین منظور گفتگویی با ایمان رحمتی در خصوص اهداف و رویدادهای این اجلاس داشته ایم:
لطفا در خصوص کشورهای عضو بریکس، ساختار تشکیلاتی و اهداف این مجموعه توضیحاتی ارائه فرمایید.
مجموعة بریکس در سال 2005 میلادی با عضویت چهار کشور روسیه، چین، برزیل و هند تشکیل شد و در سال 2010 میلادی کشور آفریقای جنوبی نیز به آنها پیوست و به تازگی نیز با اضافه شدن جمهوری اسلامی ایران، مصر، امارات متحده عربی، عربستان سعودی و اتیوپی تعداد اعضای این مجموعه به 10 کشور رسیده است و کشورهای دیگری نیز متقاضی پیوستن به این گروه هستند. عموماً کشورهای عضو بریکس کشورهایی هستند که از لحاظ اقتصادی در حال رشد می باشند و از اهداف تشکیل این گروه تعامل و تقویت در چهار چوب همکاری ها و توافقات فیمابین آنها در حوزه های مختلف می باشد. تا کنون محورهای مختلفی در دستور کار این گروه قرارداشته است از جمله در زمینه بانکداری، کشاورزی، حمل و نقل، سلامت، امنیت غذایی و انرژی. هر ساله یکی از کشورهای عضو گروه بریکس بعنوان رئیس گروه انتخاب می شود و برنامه ها و جلسات این گروه توسط رئیس گروه مدیریت می شود. در سال 2024 میلادی ریاست گروه بریکس با کشور روسیه است و با برنامهریزی آنها در اسفند ماه سال جاری اولین جلسه کمیتة انرژی گروه بریکس در آن کشور تشکیل شد.
محورهای کمیته انرژی گروه بریکس در اجلاس روسیه به چه مواردی معطوف می شد؟
جلسه اسفند ماه کمیتة انرژی این گروه در روسیه، محورهایی از قبیل بهره وری انرژی، تکنولوژی های جدید در زمینه انرژی و عدالت انرژی (شامل دسترسی عموم اقشار مردم به انرژی، ارزان بودن انرژی برای استفاده همگان، قابلیت اطمینان در حوزه انرژی، کاهش آلودگی های زیست محیطی) را در بر میگرفت.
اگرچه مجموعة بریکس در سالهای اخیر اقداماتی در حوزة انرژی داشته است که اهم دستآورد آن 9 گزارش جامع در حوزههای مرتبط با انرژی است، تشکیل اولین نشست کارشناسان حوزة انرژی نشان از عزم این مجموعه برای تعمیق همکاریهای حوزة انرژی دارد و با توجه به جایگاه ایران در حوزة انرژی در عرصة ملی و بینالمللی، حضور در مجموعة بریکس میتواند تسهیل کنندة رشد و ارتقای کشور در این حوزه باشد. در این جلسه ، نمایندگان کشورها وضعیت انرژی و برنامه های در حال توسعه را در کشور خودشان ارائه دادند و در ادامه بحث و تبادل نظر در زمینه انرژی و برنامه های آتی فعالیت بریکس در حوزة انرژی انجام شد. از موارد قابل توجه اینکه کشور هند در زمینه توسعه انرژهای پاک و تجدید پذیر اقدامات چشم گیری انجام داده است و همینطور کشور امارات متحده عربی در خصوص برنامه ریزی های بلند مدت انرژی تا سال 2071 نیز برنامهریزی مدون انجام داده است.
از نظر جنابعالی مزایا و منافع مشارکت جمهوری اسلامی ایران در این گروه چه مواردی می تواند باشد؟
بی شک استفاده از تجربیات و تعاملات و همسو شدن با اهداف کشورهای گروه بریکس فواید زیادی را برای کشور عزیزمان ایران در پی خواهد داشت. به عنوان مثال این گروه در سال 2015یک بانک مشترک تاسیس کرده است که اعضا می توانند برای تامین مالی پروژه های همراستا با اولویتهای بریکس از آن استفاده نمایند و این امر می تواند کمک فراوانی به پیشبرد توسعه پروژه های مختلف ایفا نماید. بدون تردید تبادلات نزدیک علمی، تحقیقاتی و اطلاعاتی فیمابین کارشناسان هر حوزه در کنار تعاملات سیاسی و اجتماعی باعث رشد و موفقیت اجرای پروژه های ملی و نیز بین المللی خواهد بود. همچنین همافزایی در دستیابی به دانش و فن آوری های جدید در حوزه انرژی نیز از موضوعات قابل توجه در بریکس است که این امر برای کشور ما نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. به عنوان مثال هند، چین و برزیل به خصوص در زمینه بهره وری انرژی و استفاده از انرژی های پاک در سطح گسترده از جمله کشورهای پیشرو در سطح دنیا می باشند و حال که ایران نیز در تلاش است گام موثری در این حوزهها بردارد، تعمیق همکاری با این کشورها در بستر بریکس میتواند آورده فراوانی برای کشور به ارمغان آورد.
چشم انداز حضور ایران در تعامل با گروه بریکس را در آینده چگونه پیش بینی می کنید؟
بعضی از کشورهای عضو گروه بریکس عضو گروه کشورهای G20 نیز می باشند که دارای فعالیت های گسترده و وسیعی در حوزه انرژی هستند. لذا می توان گفت علیرغم اینکه ایران جزو کشورهای G20 نمی باشد لیکن از طریق عضویت در گروه بریکس تا حدودی با برنامه های جامع انرژی در سطح جهانی هم راستا خواهد بود. به ویژه اینکه در سال جاری و در سال آینده کشورهای عضو بریکس ریاست G20 را در اختیار دارند (به ترتیب برزیل و آفریقای جنوبی).
یکی دیگر از موضوعاتی که در آینده انرژی حائز اهمیت خواهد بود اینست که بتوان سبد انرژی را در سطح کشور گسترش داد. مجموعة بریکس در خصوص استفاده از برخی فن آوری های نوین نظیر استفاده از زغال سنگ پاک و هیدروژن که آلایندهای زیست محیطی کمتری دارد فعالیت بالایی دارند و بررسی و ارزیابی این حوزهها در کشور ما نیز میتواند پتانسیلهای احتمالی را برای تنوعبخشی به سبد انرژی شناسایی نماید.