گفت و گوی نوروزی-بخش سوم
در سومین بخش از مصاحبه های نوروزی سایت ایرما با "علی اصغر یعقوبی" دبیر کمیسیون بازار برق انجمن صنفی شرکت های توزیع گفتگو کردیم. وی سال ها مدیریت بازار برق شرکت توزیع نیروی برق استان مازندران را بر عهده داشته و در حال حاضر در سمت مدیریت هماهنگی برق شهرستان بابل و مجری کل کاهش تلفات شرکت توزیع برق استان مازندران مشغول به کار است.
لطفا کمیسیون بازار برق انجمن صنفی کارفرمایی شرکت های توزیع (خریداران برق) را معرفی کرده و خلاصه ای از فعالیت های آن به خصوص در سال های اخیر بیان فرمایید.
کمیسیون بازار برق یک نهاد تخصصی در انجمن صنفی کارفرمایی شرکت های توزیع بوده که نقش هماهنگ کننده دفاتر بازار برق در سطح کشور را ایفا می نماید. به عبارت دیگر این کمیسیون نظرات این دفاتر را جمع آوری کرده و با توجه به بدنه کارشناسی آن و کمیته های تخصصی تعریف شده انتظارات این دفاتر را از مراجع ذیصلاح پیگیری می‌کند. در سال های دور این کمیسیون با عنوان «کارگروه خریداران بازار برق ایران» در حال فعالیت بود ولی از سال 96 به «کمیسیون بازار برق» تغییر نام داد. اهم فعالیت های این کمیسیون در سال های اخیر به قرار زیر است:
- اولويت بندي مسائل و چالش هاي خريداران بازاربرق
- تدوين شاخص‌هاي ارزيابي عملکرد دفاتر بازاربرق.
- پیگیری و ارائه پیشنهادات در خصوص اصلاح قرارداد خرید برق (بازار عمده فروشی)
- ارائه پیشنهادهای در خصوص صورت حساب های بازار برق
- طرح مشكلات خريداران با تشكيل جلسه با شركت توانير و دبير خانه هيات تنظيم بازار برق
- ارائه پیشنهادهای در خصوص مدل اجرایی بورس انرژی
- بررسی بازار گواهی ظرفیت و چگونگی حضور صنایع بالای 5 مگاوات در بورس
- ارائه پيشنهاد در خصوص رويه محاسبه هزينه انحراف پيش بيني نياز مصرف، رویه رسیدگی به اعتراض های صورتحساب ها و دستورالعمل اندازه گیری
- تدوين سرفصل دوره آموزشي موردنياز فعالان بازار برق ايران.
- اجرای چند دوره آموزشی برای همکاران دفاتر بازار برق
آیا کمیسیون بازار برق غیر از طرح مشکلات و پیگیری موارد صنفی، فعالیتی در خصوص اصلاح رویه ها یا دستورالعمل های وزارت نیرو انجام داده است؟
کمیسیون بازار برق خود را به عنوان بازوی تخصصی مراجع تصمیم گیری در شرکت توانیر، شرکت مدیریت شبکه برق ایران، هیات تنظیم بازار برق و سازمان انرژی های تجدید پذیر و بهره وری انرژی برق(ساتبا) می‌داند. در این راستا در جلسات ادواری کمیسیون تشکیل چند کمیته تخصصی(کمیته سنجش و پایش، کمیته تولیدات پراکنده و تجدیدپذیرها، کمیته ساختار سازمانی و آموزش و ...) به تصویب رسید و نتایج خوبی از تشکیل این کمیته های تخصصی حاصل شد.
شما سال ها به عنوان مدیر بازار برق در استان مازندران فعالیت کرده اید. به نظر شما عملکرد این دفتر در سال 99 به چه صورت بوده و چالش ها و نقاط ضعف این حوزه را نام ببرید.
با توجه به زیر ساخت مناسب اندازه گیری بار و انرژی در مبادی ورودی شرکت های توزیع، در حال حاضر دفاتر بازار برق می توانند نقش به سزایی در سنجش و پایش بار، انرژی و تلفات داشته باشند.
در سال جاری به دلیل محدودیت های منابع تخصیصی و مضافا" شرایط کرونایی، بسیاری از فعالیت های دفتر بازار برق و همچنین کمیسیون بازار برق با وقفه مواجه شد. با این حال در دفتر بازار برق شرکت توزیع نیروی برق مازندران در حوزه اندازه گیری و پایش انرژی قدم های موثری برداشته شد. با ارتقاء نرم افزار بازار برق و تلفات، نقش مهمی در پایش مستمر بار، انرژی و تلفات مناطق و امورهای توزیع و همچنین مدیریت انرژی زمستانه بر اساس محدودیت های انرژی تحویلی، داشته است. همچنین، سهمیه بندی امورهای توزیع در پیک تابستان و محدودیت های زمستان نیز توسط دفتر بازار برق انجام شد. شایان ذکر است فعالیت های دیگری مانند جلب مشارکت سرمایه گذاران نیروگاه های گازی و تجدید پذیر نیز در دفاتر بازار برق انجام می شود که در این حوزه نیز دفتر بازار برق مازندران عملکرد مناسبی در سال 1399 داشته است.
چه پیشنهاداتی برای بازار برق ایران در سال 1400 دارید؟
موضوع بازار برق در کنار رقابت معنا پیدا می‌کند؛ همانگونه که می دانید شرط اول رقابتی شدن هر بازار، قیمت های عادلانه و عدم وجود یارانه یا هرگونه سیاست قیمتی دستوری است. با سیاست های موجود و قیمت های تکلیفی، عملا زیان صنعت برق افزایش یافته و فضا غیر رقابتی می شود. به نظر اینجانب نیاز است تا قیمت های برق در سال 1400 بر اساس قیمت های منطقه ای و جهانی واقعی سازی شود تا بازار برق توسعه پیدا کند. ممکن است عده ای تصور کنند این کار امکان پذیر نیست ولی می‌خواهم بگویم حداقل برای تعدادی از صنایع و مشاغل می توان این کار را انجام داد مانند تولید کنندگان رمز ارز، صنایع فولاد، خودرو سازی؛ به عبارت دیگر ارزش افزوده ای که باید نصیب صنعت برق شود نصیب این صنایع شده و در هر دو بخش عدم تعادل ایجاد کرده است. شایان ذکر است در سال 1400 مواردی همچون توسعه خرده فروشی برق، توسعه معاملات دو جانبه، ایجاد امکان خرید برق از بورس برای کلیه مشترکان، بهبود سامانه های اندازه گیری، توسعه صادرات برق توسط بخش خصوصی و تعریف مدل های رقابت آزاد خریداران و عرضه کنندگان برق باید در دستور کار تصمیم گیران قرار گیرد.
در پایان اگر نکته ای هست بفرمایید.
در سال های اخیر محدودیت های منابع مشکلات زیادی برای صنعت برق ایجاد کرده که مهم ترین اثر آن عدم پیگیری جدی موضوع بازار برق و رقابت عادلانه است. امیدوارم در سال 1400 با کاهش مشکلات مالی برای کشور و رفع تحریم ها، این پیشنهادها در دستور کار قرار گیرد. نکته ای که می خواهم بگویم بسیار جدی است و آن اینکه قیمت های موجود و افزایش زیان انباشته صنعت برق، موجب عدم سرمایه گذاری ایجاد نیروگاه های تجدید پذیر در کشور شده و این زیبنده کشور ایران با پتانسیل عظیم نصب نیروگاه های تجدید پذیر نیست. امید می رود با کاهش مشکلات و تعریف مدل های مناسب خرید و عرضه برق برای کلیه تولید کنندگان و مصرف کنندگان، ظرفیت نیروگاه های تجدید پذیر نیز در کشور توسعه یابد.