مدیر عامل بورس انرژی ایران
اطلاعات تماس
• تلفن مستقيم: 021-88540001
• نمابر: 021-88734827
شرکت بورس انرژی ایران با هدف ساماندهی، پذیرش، نظارت و تسهیل انجام معاملات حامل‌های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر حامل‌های انرژی، فراهم آوردن دسترسی غیر تبعیض آمیز و منصفانه اعضاء به بسترهای معاملاتی، همكاری و هماهنگی با نهادهای مالی، شركت‌ها، سازمان‌ها و نهادهای متولی بازارهای انرژی از جمله وزارتخانههای نفت، نیرو و صنعت و معدن و تجارت و شرکتهای ملی نفت ایران، ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران، ملی صنایع پتروشیمی، توانیر، مدیریت شبکه برق ایران، مدیریت منابع آب ایران و سازمان حفاظت محیط زیست و همچنین انجام سایر وظایف محوله در اساسنامه شرکت، در 1391/4/17 با مجوز شورای عالی بورس و اوراق بهادار به عنوان چهارمین بورس رسمی کشور به صورت شرکت سهامی عام تاسیس شده و تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت مینماید.
بورس انرژی ایران در تاریخ 1391/04/17 تأسیس و ترکیب سهامداری این شرکت به میزان 60 درصد نهادهای مالی، 20 درصد فعالان صنعت برق و نفت و 20 درصد عموم مردم و با قید محدودیت 5/2 درصد برای هر متقاضی از طرف سازمان بورس و اوراق بهادار تعیین گردید. سرمایه اولیه شرکت 200 میلیارد ریال در نظر گرفته شد و شرکت در تاریخ 19 اسفند سال 91 به طور رسمی معاملات خود را به ترتیب با انجام معاملات قطران، زغال سنگ و برق آغاز نمود.
بورس انرژی ایران، به عنوان یک بورس کالایی، تشکلی خودانتظام است که امکان انجام معاملات حامل‌های انرژی (شامل نفت، گاز، برق و سایر حامل‌های انرژی) و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای مذکور در آن وجود دارد. در بورس انرژی ایران نیز مشابه سایر بورسها، تعداد زیادی خریدار و فروشنده حضور داشته که با انجام داد و ستد در فضایی رقابتی، دستیابی به قیمتهای تعادلی حامل‌های انرژی را میسّر میسازند.
بورس انرژی ایران دارای چهار بازار فیزیکی، مشتقه، سایر اوراق بهادار قابل معامله و فرعی میباشد. در بازار فیزیکی، کالاهای پذیرفته شده در بورس و در بازار مشتقه، اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای پذیرفته شده در بورس یا سایر اوراق بهادار مرتبط مورد معامله قرار میگیرند. کالاهای تک محمولهای و خارج از گونه نیز در بازار فرعی قابلیت معامله دارند. بازار فیزیکی خود شامل سه تابلوی برق، نفت و گاز و تابلوی سایر حامل‌های انرژی و بازار مشتقه شامل سه تابلوی قرارداد سلف موازی استاندارد، قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله میباشد. همچنین هر یک از تابلوها دارای دو رینگ داخلی و بین المللی هستند. در بازار فیزیکی معاملات در قالب قراردادهای نقدی، نسیه، سلف، کشف پریمیوم انجام میپذیرند و قراردادهای آتی، اختیار معامله و سلف موازی استاندارد و ... نیز قابلیت معامله در بازار مشتقه را دارا میباشند.
بر این اساس کلیه حامل‌های انرژی در صورت داشتن سابقه فعالیت قابل اتکاء عرضه کننده در بازار کالای مورد پذیرش، امکان کشف عادلانه قیمت با توجه به میزان عرضه کالا توسط متقاضی و عدم شمول محدودیت های قیمت گذاری قانونی و انحصار در عرضه یا تقاضا همچنین ارائه تعهدات مصرح در دستورالعمل پذیرش توسط متقاضی با تصویب هیات پذیرش یا کمیته عرضه بورس انرژی ایران به عنوان کالای اصلی یا مشابه امکان معامله در بورس انرژی ایران را دارند.
در بورس انرژی ایران معاملات در بازار فیزیکی بسته به تعداد عرضه کنندگان در یک نماد معاملاتی و شرایط عرضه به سه روش حراج حضوری، معاملات تمام الکترونیکی و عرضه یکجا انجام میپذیرد. معاملات در بازار مشتقه نیز به صورت تمام الکترونیکی انجام میپذیرد.
ارکان شرکت بورس انرژی ایران
1) مجامع عمومی
2) هیئت مدیره
3) مدیر عامل
4)بازرس/حسابرس
منابع بورس انرژی ایران:
* سامانه معاملاتی تمام الکترونیکی ویژه معاملات بازار فیزیکی و مشتقه
* سامانه تمام الکترونیکی ثبت و سپرده گذاری و تسویه و پایاپای معاملات
* بیش از 70 شرکت کارگزاری دارای مجوز فعالیت در بورس انرژی که اغلب آنها دارای رتبه الف و ب میباشند.
* پذیرش بیش از 230 کالا-عرضه کننده و قرارداد شامل کالاهای بیش از 20 پالایشگاه نفت و گاز، بیش از 40 نیروگاه تولید برق، بیش از 10 مجتمع پتروشیمی و چندین شرکت کک سازی و پالایش قطران
چشم انداز: شناساندن (شناسایی) بورس انرژی ایران به عنوان نهادی قانونمند به منظور ایجاد بازاری متشکل و توسعه مدار در حوزه انرژی داخل و خارج از کشور
ماموریت بورس انرژی ایران شامل:
• ایجاد بازاری شفاف، قانونمند و کارآ (با نقدشوندگی و رقابتپذیری بالا) به منظور استفاده بهینه از منابع انرژی و دستیابی به قیمت های تعادلی حامل های انرژی
• تقویت فعالان حوزه انرژی از طریق فراهم نمودن امکان تامین مالی، مدیریت ریسک و هزینه عرضه کنندگان و مصرف کنندگان انرژی و مشارکت در سازوکارهای مبتنی بر بازار.
• تلاش جهت فراهم آوردن امکان حضور سرمایه گذاران (فعالان) خارجی از طریق توسعه رینگ بین الملل معاملات بورس انرژی ایران و همچنین ارتقاء سطح دسترسی عرضه کنندگان و خریداران داخلی به بازارهای بین المللی
• نوآوری در بهبود سازوکارهای معاملاتی همچنین مشارکت در طراحی ابزارهای مالی به منظور پاسخگوئی به نیازهای مشتریان
• تشویق در به کارگیری روشهای بازار محور برای ایفای مسئوولیت های اجتماعی در راستای حفاظت از محیط زیست، استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر، ...
بورس انرژی ایران داراي چهار بازار فيزيكي، مشتقه، فرعي و ساير اوراق بهادار قابل معامله مي باشد. بازار فيزيكي شامل سه تابلوي برق، نفت و گاز، و تابلوي ساير حامل‌هاي انرژي، بازار مشتقه شامل سه تابلوي قرارداد سلف موازي استاندارد، قرارداد آتي و قرارداد اختيار معامله و بازار ساير اوراق بهادار قابل معامله شامل گواهي سرمايه گذاري صندوق هاي سرمايه گذاري قابل معامله و اوراق گواهي ظرفيت مي باشد.
1-بازار فیزیکی:
عرضه کنندگان پذیرش شده در بورس انرژی ایران میتوانند برق تولیدی خود را در قالب قراردادهای نقدی، نسیه و سلف در تابلو برق در بازار فیزیکی بورس انرژی ایران عرضه کنند. بر این اساس نیروگاه های مذکور از طریق شرکت های کارگزاری درخواست عرضه مقدار مشخصی از دارایی ثبت شده (ظرفیت تولید) خود نزد شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه را به بورس انرژی ایران اعلام میکنند. این درخواست باید حاوی اطلاعات قیمت پایه، مقدار عرضه، حداکثر مقدار افزایش عرضه، تاریخ تحویل، دوره تحویل، نوع قرارداد و سایر شرایط مرتبط باشد. درخواست مذکور پس از بررسی در بورس انرژی ایران جهت تائید و بررسی تضامین و سپرده های مورد نیاز جهت عرضه به شرکت سپردهگذاری (اتاق پایاپای) ارسال می شود. پس از تائید اتاق پایاپای، اطلاعیه عرضه نیروگاه در سایت اطلاع رسانی بورس انرژی ایران منتشر می‌شود.
معاملات در بازار فیزیکی با توجه به تعداد عرضه کنندگان در یک نماد معاملاتی و شرایط عرضه به سه روش حراج حضوری، معاملات تمام الکترونیکی و عرضه یکجا انجام میپذیرد. پس از انجام معاملات و تائید قطعیت آن توسط بورس انرژی ایران، اطلاعات حجم، دوره تحویل و تاریخ شروع تحویل جهت انجام تحویل فیزیکی به شرکت مدیریت شبکه برق ایران (بهره بردار مستقل شبکه سراسری برق کشور) ارسال می شود.
2- بازار مشتقه:
با توجه به پذیرش قرارداد سلف موازی استاندارد برق در هیات پذیرش بورس انرژی ایران در حال حاضر تنها معاملات این قرارداد در بازار مشتقه بورس انرژی انجام میپذیرد؛ اما با برنامهیزیهای انجام شده قراردادهای آتی و اختیار معامله این کالا نیز در آینده می توانند در بورس انرژی ایران مورد معامله واقع شوند.
دارایی پایه قرارداد سلف موازی استاندارد برق، بسته برق (انرژی الکتریکی) معادل یک «کیلووات» در هر ساعت از «دوره مصرف» در «دوره تحویل» است. عرضهکنندگان این قرارداد، نیروگاهها و شرکتهای تولید برق و خریداران آن مصرفکنندگان واقعی برق (شامل شرکتهای توزیع، خردهفروشها و مصرفکنندگان بزرگ) هستند. قراردادهای سلف موازی استاندارد برق بر اساس رژیم باری مصرف در شبکه سراسری برق کشور دارای ۴ نوع «دوره مصرف»، بار پایه (۲۴ ساعت روز)، کم باری ، میانباری و پرباری است که ساعات آغاز و پایان دورههای مذکور به طور سالانه توسط وزارت نیرو اعلام شده و توسط بورس انرژی ایران اطلاعرسانی می‌شود؛ همچنین «دوره تحویل» این قراردادها نیز به صورت روزانه، هفتگی، ماهانه، فصلی و سالانه است. بدین ترتیب این قراردادها، با توجه به دوره مصرف و دوره تحویل به بیست نوع قرارداد قابل تقسیم‌بندی هستند. برای مثال قرارداد سلف موازی استاندارد برق بار پایه روزانه، پرباری هفتگی، میانباری ماهانه یا کمباری فصلی.
با توجه به مشخصات فعلی این نوع قراردادها، کلیه قراردادها در موعد تحویل منجر به تحویل فیزیکی میشوند و امکان تسویه نقدی قراردادها در تاریخ سررسید وجود ندارد. با عنایت به ماهیت این نوع قراردادها، کلیه ثمن معامله باید به عنوان پیش پرداخت پیش از ثبت سفارش در سامانه معاملاتی توسط خریدار پرداخت شود. عرضه اولیه این نوع قراردادها به صورت حراج ناپیوسته در روز بازگشایی نماد است و محل تحویل دارایی پایه در موعد سررسید نیز نقطه مرجع داد و ستد (هاب) شبکه سراسری برق کشور تعیین شده است. واحد پولی این نوع قراردادها ریال است و حداقل تغییر قیمت سفارشهای خرید و فروش نیز معادل ۱۰ ریال تعیین شده است؛ همچنین محدودیتی برای نوسان قیمت روزانه این نوع قراردادها در چارچوب قوانین و مقررات وزارت نیرو وجود ندارد.
شایان ذکر است هر قرارداد دارای یک نماد معاملاتی منحصر به فرد مطابق ضوابط تعریف نمادهای معاملاتی مصوب هیات مدیره شرکت بورس انرژی است. نمادهای معاملاتی قراردادهای سلف موازی استاندارد برق با دوره تحویل روزانه، ۳۰ روز پیش از تاریخ تحویل بازگشایی میشوند. گشایش نمادهای هفتگی، ماهانه، فصلی و سالانه نیز به ترتیب هشت هفته، سه ماه، دو فصل و یک سال قبل از تاریخ شروع تحویل قراردادهای مذکور است. همچنین کلیه نمادهای معاملاتی، سه روز پیش از شروع دوره تحویل متوقف می شوند و اطلاعات میزان خرید و فروش تولیدکنندگان و مصرفکنندگان جهت تحویل فیزیکی به شرکت مدیریت شبکه برق ایران ارسال می‌شود.
در بازار مشتقه همچنین تابلو قراردادهای سلف موازی استاندارد با سررسید یکسال بیشتر وجود دارد که عمدتاً به عنوان بازار تامین مالی مشارکت کنندگان در بازار انرژی شناخته می‌شود و از محل فروش اوراق در این بازار تامین مالی طرح‌های توسعه‌ای حوزه انرژی انجام می‌شود.
3- بازار سایر اوراق بهادار قابل معامله
بازار سایر اوراق بهادار معامله که مشتمل بر تابلو گواهي سرمايه گذاري صندوق هاي سرمايه گذاري قابل معامله و اوراق گواهي ظرفيت می باشد به منظور معامله اوراق بهادار حوزه انرژی ایجاد گردیده است.
4- بازار فرعی
در بازار فرعی بورس انرژی ایران كالاهاي تك محموله اي پذيرش و عرضه مي گردند.