Page 65 - 1395-1397
P. 65
چالشها ،فرصتها و دورنمای تشکیلنهادتنظی مگربخشبرقوجایگزینیآنباهیاتتنظیمبازاربرق
بازار برق ایراندر سـالهای اخیـر دولـت تلاشـهایی در جهـت گسـترش فعالیـت بخشـهای خصوصـی و کاهـش تصد یگری
خـود داشت هاسـت .کـه صنعـت بـرق نیـز از ایـن امـر مسـتثنی نبود‌هاسـت و امـروزه بخـش خصوصـی
بیـش از 50درصـد از سـهم تولیـد بـرق را در اختیـار خـود دارد .امـا آنچـه کـه در پیشـبرد صحیـح فرآینـد
خصوص یسـازی از اهمیـت خاصـی برخـوردار اسـت وجـود نهـاد تنظی مگـر مسـتقل اسـت کـه ایـن مفهـوم
در بـازار بـرق ایـران بـه شـکل کامـل و صحیـح صـورت نگرفتـه اسـت .هرچنـد کـه در ابتدای تشـکیل بـازار
بـرق مجموعـه وزارت نیـرو ،هیـات تنظیـم بـازار بـرق را بـه همیـن منظـور تشـکیل داد ولـی از آنجایـی کـه
ایـن مجموعـه تحـت نظـارت و کنتـرل دولـت و وزارت خانـه متبـوع خـود اسـت لـذا کارکـرد مناسـبی را
کـه از آن انتظـار م یرفـت را بـروز نـداد .بـا توجـه بـه بیـش یـک دهـه فعالیـت ایـن نهـاد برخـی نقایـص در
سـاختار آن وجـود دارد کـه بـه برخـی از آنهـا اشـاره م یگـردد:
-1عدم استقلال اعضا.
-2عدم ترسیم نقشه راه بازار برق از سوی هیات تنظیم بازار برق5659 .
-3انتصاب اعضا داراری تضاد منافع و عدم بی طرفی آنها.
-4عدم استقلال مالی و عدم وجود منابع مالی مناسب.
-5عدم وجود ضمانت اجرای مصوبات.
-6غفلت در زمینه نظارت از سوی هیات تنظیم بازار برق.
لـذا طـی چنـد سـال گذشـته ایجـاد یـک نهـاد رگولاتـوری مسـتقل از سـوی بخـش خصوصی صنعـت برق
پیگیـری شـد کـه بـه اصـاح مـاده 59قانـون سیاسـتهای کلـی اصـل 44بـه منظـور ایجـاد تکلیـف بـرای
دولـت در تشـکیل نهـاد تنظی مگـر بخـش بـرق ،تصویـب اساسـنامه آن در شـورای رقابـت و نیـز ارسـال بـه
هیـات وزیـران منجـر گردیـد کـه در حـال حاضـر در انتظـار اعـام نظـر هیـات دولـت در مهلـت قانونـی آن
اسـت .طبـق ایـن اصـل دولـت مکلـف بـه تشـکیل یـک نهـاد تنظی مگر مسـتقل شد‌هاسـت کـه نماینـدگان
آن از بخـش خصوصـی ،نماینـدگان دولـت و دو قاضـی از قـوه قضاییـه هسـتند و وزیـر نیـرو قـدرت عـزل و
یـا نصـب ایـن قضـات را نـدارد.
هـدف بخـش خصوصـی از ایـن تـاش گر‌هگشـایی از سیاسـتهای قیم تگـذاری بـرق و تعرف ههـا و وضـع
صحیــح مقــررات م یباشــد .چــرا کــه در شــرایط کنونــی مداخــات دولــت در بــازار بــرق ،باعــث بــروز
چالشـهای فراوانـی در ایـن صنعـت اسـتراتژیک گردید‌هاسـت کـه سـنگینی نتایـج نامسـاعد آن بیشـتر بـر
روی دوش بخـش خصوصـی احسـاس م یشـود .در همیـن راسـتا تشـکیل نهـاد تنظی مگـر بخشـی باعـث
کاهـش اثـر دولـت بـر بـازار بـرق خواهدشـد .ایـن نهـاد تـازه تاسـیس در زمینـه تنظیـم تعرف ههـای فـروش
بـرق بـه مصر فکننـدگان بایـد بـه نحـوی عمـل نمایـد کـه نـه تنهـا هزین ههـای تولیـد انتقـال و توزیـع
بـرق را پوشـش دهـد .بلکـه بایـد ایـن کالای اسـتراتژیک را بـا قیمـت واقعـی خـود بـه دسـت مصر فکننـده
نهایـی برسـاند ،تـا موجـب هرچـه رقابتـی شـدن بـازار بـرق گـردد .لـذا تصمیمـات و قوانینـی وضع شـده از
سـوی ایـن نهـاد در رونـد پیشـبرد بـازار بـرق بسـیار حیاتـی و تعیی نکننـده خواهـد بـود .کـه ایـن امـر نیاز
بـه دانـش ،آگاهـی و آشـنایی کامـل ایـن نهـاد بـا مسـائل ایـن صنعـت ،بـازار بـرق و بـورس انـرژی دارد .در
صورتیکـه فضـای تجـاری حاکـم بـر صنعت بـرق مکانیسـمهای مالـی را بـه گونـ های طراحـی و پیاد‌هسـازی
نمایـد کـه سـرمای هگذاران بخـش خصوصـی از بازگشـت اصـل و سـود پـول خـود مطمئـن باشـند بـه طـور
